Các quyền của luật sư bào chữa

Đúng vậy, theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung) của Việt Nam, luật sư bào chữa có quyền tham gia từ giai đoạn tạm giữ, điều tra, truy tố, xét xử và thực hiện nhiều quyền quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho thân chủ. Cụ thể, các quyền này được quy định chủ yếu tại Điều 58 và Điều 74 của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. Dưới đây là chi tiết về các quyền bạn đã nêu:

1. Tham gia từ giai đoạn tạm giữ, điều tra, truy tố, xét xử

• Luật sư có quyền tham gia ngay từ khi một người bị tạm giữ (thường trong vòng 24 giờ kể từ khi bị tạm giữ, theo Điều 58). Điều này giúp đảm bảo thân chủ được bảo vệ quyền lợi từ sớm, tránh các vi phạm trong quá trình hỏi cung hoặc lấy lời khai.
• Trong các giai đoạn điều tra, truy tố, và xét xử, luật sư có thể có mặt tại các buổi hỏi cung, đối chất, nhận dạng, hoặc các hoạt động tố tụng khác để giám sát tính hợp pháp của quy trình.
• Luật sư cũng có quyền tham gia vào các giai đoạn sau xét xử, như hỗ trợ kháng cáo hoặc giám sát việc thi hành án.

2. Gặp thân chủ

• Luật sư có quyền gặp, tiếp xúc riêng với thân chủ (người bị tạm giữ, bị can, bị cáo) để tư vấn pháp lý, thu thập thông tin, và xây dựng chiến lược bào chữa.
• Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt (ví dụ: vụ án liên quan đến an ninh quốc gia), việc gặp thân chủ có thể bị hạn chế về thời gian hoặc cần có sự giám sát của cơ quan điều tra, nhưng phải tuân thủ đúng quy định pháp luật (Điều 58, khoản 2).

3. Thu thập chứng cứ

• Luật sư có quyền tự mình thu thập chứng cứ (ví dụ: tài liệu, vật chứng, lời khai của nhân chứng) để bảo vệ thân chủ.
• Họ có thể yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu, vật chứng liên quan đến vụ án, miễn là phù hợp với quy định pháp luật.
• Luật sư cũng có quyền phân tích, đánh giá chứng cứ do cơ quan điều tra cung cấp để tìm ra mâu thuẫn hoặc điểm bất lợi cho bên buộc tội.

4. Yêu cầu thay đổi biện pháp ngăn chặn

• Luật sư có thể đề nghị cơ quan tố tụng thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn (như tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú, bảo lĩnh) nếu thấy biện pháp đó không cần thiết hoặc không phù hợp.
• Ví dụ: Luật sư có thể đề nghị chuyển từ tạm giam sang bảo lĩnh nếu thân chủ không có nguy cơ bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội (theo Điều 119, 120 Bộ luật Tố tụng Hình sự).

5. Khiếu nại quyết định tố tụng

• Luật sư có quyền khiếu nại các quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan điều tra, viện kiểm sát, hoặc tòa án nếu cho rằng những quyết định, hành vi đó vi phạm pháp luật hoặc xâm phạm quyền lợi của thân chủ.
• Ví dụ: Khiếu nại về việc tạm giam trái luật, hỏi cung không đúng quy trình, hoặc từ chối cung cấp chứng cứ.

Các quyền khác của luật sư bào chữa

Ngoài các quyền bạn đã nêu, luật sư còn có các quyền quan trọng khác theo Điều 58 và Điều 74:

• Đề nghị giám định, định giá tài sản: Yêu cầu cơ quan tố tụng thực hiện giám định bổ sung hoặc giám định lại nếu có nghi ngờ về kết quả giám định.
• Đề xuất triệu tập nhân chứng, người giám định: Đảm bảo những người liên quan được mời đến phiên tòa để làm rõ sự thật.
• Đọc, ghi chép, sao chụp tài liệu: Luật sư được tiếp cận hồ sơ vụ án (sau khi kết thúc điều tra) để nghiên cứu và chuẩn bị bào chữa.
• Bào chữa tại tòa: Trình bày luận điểm, tranh luận, và đề nghị giảm nhẹ hình phạt hoặc chứng minh thân chủ vô tội.

Lưu ý quan trọng

• Quyền bắt buộc có luật sư: Trong một số trường hợp, luật sư phải tham gia bào chữa (theo Điều 75), như vụ án liên quan đến người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm tâm thần, hoặc án có khung hình phạt tử hình.
• Hạn chế trong một số trường hợp: Trong các vụ án đặc biệt (như an ninh quốc gia), một số quyền của luật sư (như gặp thân chủ riêng) có thể bị giới hạn, nhưng phải được thực hiện đúng quy định pháp luật.
• Trách nhiệm của luật sư: Khi thực hiện các quyền trên, luật sư phải tuân thủ quy định pháp luật, không được cản trở hoạt động tố tụng hoặc sử dụng quyền để trục lợi bất hợp pháp.

Nếu bạn cần giải thích chi tiết hơn về một quyền cụ thể hoặc muốn biết cách luật sư thực hiện các quyền này trong một tình huống cụ thể, hãy cung cấp thêm thông tin để mình hỗ trợ nhé!